Czy pracownik ma prawo odmówić pracy w święta?

Święta i Nowy Rok kojarzą się nam głównie z dniami wolnymi od pracy, rodzinnymi chwilami i odpoczynkiem. Są jednak branże, które pracują bez względu na okres świąteczny czy porę dnia.

Co mówi na ten temat Kodeks pracy?

Zgodnie z ustawą z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy, dniami wolnymi od pracy są niedziele oraz następujące święta:

  • Boże Narodzenie – 25 grudnia
  • Boże Narodzenie – 26 grudnia
  • Nowy Rok – 1 stycznia
  • Święto Trzech Króli – 6 stycznia
  • 2 dni Wielkiej Nocy
  • Święto Państwowe – 1 maja
  • Święto Narodowe Trzeciego Maja – 3 maja
  • Zielone Świątki
  • Boże Ciało
  • Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia
  • Wszystkich Świętych – 1 listopada
  • Narodowe Święto Niepodległości – 11 listopada

Dozwolona jest praca w niedziele i święta:

  • w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
  • w ruchu ciągłym;
  • przy pracy zmianowej;
  • przy niezbędnych remontach;
  • w transporcie i w komunikacji;
  • w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
  • przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
  • w rolnictwie i hodowli;
  • przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
  • zakładach świadczących usługi dla ludności,
  • gastronomii,
  • zakładach hotelarskich,
  • jednostkach gospodarki komunalnej,
  • zakładach opieki zdrowotnej 6  i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
  • jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
  • zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
  • w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
  • przy wykonywaniu prac:

a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 § 1, są u niego dniami pracy,

b)  zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a. *

Czy pracownik ma zatem prawo odmówić pracy w święta?

Pracownik zobowiązany jest do wykonywania poleceń pracodawcy. Jeżeli pracuje w przedsiębiorstwie, w którym praca w niedziele i święta jest uzasadniona i spełnia wszystkie wymagania prawne – nie może odmówić świadczenia pracy. Ma tak jak w inne dni prawo do złożenia wniosku o udzielenie urlopu wypoczynkowego. Pracodawca, może nie zaakceptować tego wniosku, jeśli nieobecność pracownika przyczyni się do problemów w utrzymaniu toku pracy.

W przypadku, gdy przedsiębiorca odmówił udzielenia urlopu, zatrudniony ma obowiązek przyjścia do pracy. Absencja w pracy i brak usprawiedliwienia nieobecności może być potraktowane jako naruszenie obowiązków pracownika, dające pracodawcy prawo do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika bez uwzględnienia okresu wypowiedzenia.

*https://www.pip.gov.pl/pl/baza-wiedzy/prawo-pracy/czas-pracy/133103,czy-praca-w-swieto-jest-dozwolona-.html